Công dụng của hộp số ô tô là gì? Bạn đã biết chưa?

Hộp số là một trong những bộ phận quan trọng nhất trên xe ô tô. Vậy công dụng của hộp số ô tô là gì, bạn đã biết chưa?

Hộp số ô tô là gì?

Hộp số ô tô chính là bộ phận truyền sức mạnh từ động cơ đến hệ dẫn động của xe, nhờ việc thay đổi tỷ số truyền và làm thay đổi mô men xoắn ở các bánh xe giúp tăng hoặc giảm tốc độ của xe. 

Hiện nay trên thị trường có 2 loại hộp số ô tô là hộp số tự động và hộp số sàn. Trong số những loại hộp số tự động, phổ biến nhất là hộp số tự động truyền thống, hộp tự động ly hợp kép DCT và hộp số tự động vô cấp CVT. 

Công dụng của hộp số ô tô

Sau đây là những công dụng của hộp số ô tô:

• Hộp số được dùng để thay đổi tỷ số truyền nhằm thay đổi mô men quay ở các bánh chủ động của xe ô tô, đồng thời thay đổi tốc độ chạy xe từ đó giúp làm tăng hoặc giảm tốc độ khi lái sao cho phù hợp với lực cản ở bên ngoài.

• Làm thay đổi hướng chuyển động của xe khi lùi hoặc tiến một cách linh hoạt.
• Có thể tách động cơ ra khỏi hệ thống truyền lực trong khoảng thời gian tùy ý mà không cần mở ly hợp và tắt máy.
• Hộp số phải có đủ tỉ số truyền thích hợp để tiết kiệm chi phí và tính toán động lực học của ô tô.
• Hộp số có hiệu suất truyền lực cao nên khi thay đổi, chuyển số nhẹ nhàng không sinh lực ở bánh răng và không gây ra tiếng ồn khi làm việc.

Các loại hộp số trên xe ô tô

Hiện nay, trên thị trường có 4 loại hộp số chính dành cho ô tô như:

Hộp số sàn

Hộp số sàn (Manual Transmission – MT) hay còn gọi là hộp số tay, đây là loại hộp số mà người lái có thể dùng cần số gạt tay để thay đổi tỷ số truyền động.

Cấu tạo hộp số sàn:

Cấu tạo hộp số sàn ô tô gồm có các bộ phận: trục hộp số, bánh răng, ổ bi, bộ đồng tốc, được bao bọc bởi nắp và vỏ hộp số.

• Bánh răng: Đây là bộ phận chính trong cấu tạo hộp số sàn, chịu trách nhiệm thay đổi tỷ số truyền và từ đó làm thay đổi tốc độ quay giữa các bộ phận.
• Trục hộp số: Hộp số dọc thường gồm có 3 trục gồm Trục sơ cấp – trung cấp – thứ cấp. Hộp số ngang gồm có 2 trục là trục sơ cấp – thứ cấp.
• Bộ đồng tốc: Bộ phận này giúp duy trì đồng đều tốc độ của các bánh răng khi vào số, tránh va đập giữa các bánh răng. Nhờ đó, giúp cho quá trình vào số của xe sẽ êm ái và dễ dàng hơn. 
• Ổ bi: Bộ phận này thực hiện nhiệm vụ chuyển hóa ma sát trượt thành ma sát lăn, từ đó giảm tiếng ồn trong quá trình hoạt động và giúp kéo dài tuổi thọ của hộp số. 
• Vỏ và nắp hộp số: Có nhiệm vụ chứa các bộ phận bên trong hộp số và bảo vệ các bộ phận này khỏi va đập.

Hộp số tự động

Hộp số tự động (Automatic Transmission – AT) là loại hộp số có thể tự động thay đổi tỷ số truyền động mà không cần người lái sử dụng cần gạt. Trong đó, hộp số tự động thủy lực là loại hộp số tự động phổ biến nhất hiện nay.

Cấu tạo, cơ cấu hộp số ô tô tự động:

• Bộ bánh răng hành tinh: Bao gồm bánh răng mặt trời có kích thước lớn nhất và nằm ở vị trí trung tâm, bánh răng hành tinh có kích thước nhỏ hơn nằm ở vị trí xung quanh bánh răng mặt trời, ăn khớp và xoay quanh bánh răng mặt trời. Lồng hành tinh (cần dẫn) là chi tiết liên kết với trục của bánh răng hành tinh và đồng trục với vành đai ngoài (chính là bộ phận bao quanh bộ bánh răng hành tinh).
• Bộ ly hợp thủy lực: Đĩa ma sát trong bộ ly hợp và vành đai bao ngoài bộ bánh răng hành tinh sẽ ăn khớp với nhau và di chuyển theo vành đai ngoài. 
• Biến mô thủy lực: Nằm giữa động cơ và hộp số, bộ phận này có tác dụng truyền mô men xoắn từ động cơ đến trục vào hộp số. 
• Bộ điều khiển điện tử: Thông qua cảm biến để nhận thông tin đầu vào, sau đó sẽ xử lý thông tin và cung cấp năng lượng điện tới các van để đóng mở đường dầu đến các ly hợp.

Hộp số tự động vô cấp CVT

Hộp số tự động vô cấp (Continuously Variable Transmission – CVT) chính là loại hộp số có thể thay đổi tỷ số truyền lực mà không cần phải chia theo từng cấp số. 

Cấu tạo hộp số xe ô tô tự động vô cấp CVT:

Cấu tạo hộp số ô tô tự động vô cấp CVT gồm có 2 phần: hệ pulley và dây đai truyền động bằng thép. 

Hệ pulley gồm có pulley đầu vào (pulley chủ động) và pulley đầu ra (pulley bị động), trong đó pulley đầu vào sẽ nhận mô men do động cơ truyền đến còn pulley đầu ra sẽ thực hiện nhiệm vụ kết nối với đầu ra của hộp số. Mỗi pulley được thiết kế từ 2 khối hình chóp đối đỉnh với nhau tạo một góc 20 độ. Một nửa pulley sẽ được giữ cố định, nửa còn lại có thể trượt tự do trên trục, khi vận hành chúng có thể tiến lại gần nhau hoặc di chuyển cách xa nhau, tạo nên sự thay đổi của tỷ số truyền.

Hộp số ly hợp kép DCT

Trong các loại hộp số ô tô  thì hộp số ly hợp kép (Dual-Clutch Transmission – DCT) có cấu tạo tương tự như hộp số sàn với hệ thống bánh răng. Tuy nhiên, thay vì sử dụng cần gạt tay thủ công thì hộp số ly hợp kép sẽ tự động chuyển số với bộ điều khiển giống như hộp số tự động truyền thống. Thông qua bộ ly hợp, bộ điều khiển sẽ sử dụng tín hiệu cảm biến chi phối và điều khiển các bánh răng, giúp xe thay đổi tỷ số truyền động.

Kết luận

Khi hiểu rõ về công dụng của hộp số ô tô và vai trò, cấu tạo… của nó, sẽ giúp cho chủ xe cảm thấy an tâm hơn trong quá trình sử dụng xe cũng như có thể tránh khỏi những hư hỏng ngoài ý muốn và lái xe an toàn hơn. Hy vọng bài viết mà GOCADO chia sẻ trên đây đã mang đến cho bạn đọc quan tâm những thông tin hữu ích.

GOCADO hiện là đơn vị cung cấp các sản phẩm sáp thơm, nước hoa ô tô chính hãng trên thị trường toàn quốc. Nếu có thắc mắc về sản phẩm hay nhu cầu mua hàng, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được giải đáp và tư vấn miễn phí.